SINAİ MÜLKİYET HAKLARINDA İSTİSNA UYGULAMASI

KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNUN 5/B MADDESİ KAPSAMINDA SINAİ MÜLKİYET HAKLARINDA İSTİSNA UYGULAMASI

Türkiye’de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan gayri maddi hakların;

• Kiralanması neticesinde elde edilen kazanç ve iratları,
• Devri veya satışı neticesinde elde edilen kazançları,
• Türkiye’de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmı %50 oranında kurumlar vergisinden müstesnadır.
• Bu istisna buluşa yönelik hakların ihlal edilmesi neticesinde elde edilen gelirler ile buluş karşılığı alınan sigorta ve diğer tazminatlar için de uygulanır.

İstisnadan yararlanma şartları;

1. Buluşun, Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında patent veya faydalı model belgesi temin edilerek koruma altına alınmış buluşlar arasında yer alması gerekir.
2. İstisna uygulamasından yararlanacak kişilerin patent veya faydalı model belgesinin bizzat sahibi olması gerekmektedir.

Gelir vergisi mükellefleri de bu istisnadan faydalanabilir.

İstisna uygulaması patent veya faydalı modelin temin edildiği tarihten itibaren koruma süresince uygulanır.

Örnek

Mükellef kurum cep telefonlarının ekranlarının kolay kırılmayan şekilde üretilmesini sağlayan bir buluşu, 11.05.2022 tarihinde Türk Patent Enstitüsünce patentlenerek koruma altına alınmıştır. Söz konusu patentli cihazın yapımı için Ar-Ge kapsamında aşağıdaki maliyetlere katlanılmıştır.

Personel Ücretleri	760.000
Amortismanlar	120.000
Yurt Dışı Danışmanlık Alımı	80.000
Yurt İçi Danışmanlık Alımı	120.000
TOPLAM	1.080.000

 

Yapılan maliyetler aktifleştirilerek kayıt altına alınmıştır. Patent hakları 25.08.2022 tarihinde 1.680.000 ₺ bedel karşılığında satılmıştır.

Çözüm

Türkiye’de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların;

1. a) Kiralanması neticesinde elde edilen kazanç ve iratların,
2. b) Devri veya satışı neticesinde elde edilen kazançların,
3. c) Türkiye’de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları hâlinde elde edilen kazançların,

ç) Türkiye’de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının, % 50’si Kurumlar Vergisi Kanununun 5/B maddesi kapsamında  kurumlar vergisinden müstesnadır.

Bu istisna, buluşa yönelik hakların ihlal edilmesi neticesinde elde edilen gelirler ile buluş nedeniyle alınan sigorta veya diğer tazminatlar için de uygulanır.

İstisnadan yararlanma şartları;

1. Buluşlara ilişkin araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetlerinin Türkiye’de gerçekleştirilmesi,
2. İncelemeli sistemle patent veya olumlu araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alınması,
3. İstisna uygulamasından yararlanılacak kişilerden olunması (551 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2’nci maddesinde veya 6769 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde belirtilen nitelikleri taşıması ve bu kişilerin patentli veya faydalı model belgeli buluşu geliştirme yetkisini haiz bulunması şartıyla, patent veya faydalı model belgesinin sahibi ya da patent veya faydalı model belgesi üzerinde tekel niteliğinde özel bir ruhsata sahip olması)
4. Patent veya faydalı model belgesi için sağlanan koruma süresinin aşılmamasıdır.

Bu bağlamda istisna hesabı;

Personel Ücretleri	760.000
Amortismanlar	120.000
Yurt Dışı Danışmanlık Alımı	80.000
Yurt İçi Danışmanlık Alımı	120.000
Toplam	1.080.000
Satış Tutarı	1.680.000
Kazanç	600.000
İstisna Tutarı	300.000

 

İstisna kazanç 300.000 ₺ olarak gözükmektedir.

Ancak istisnadan yararlanma şartlarının 1. Maddesinde bulunan faaliyetlerin Türkiye’de gerçekleştirilmesi gerekliliğine göre;

Yurt dışından alınan danışmanlık hizmeti istisna kapsamında değerlendirilemeyecektir.

Yurt dışından alınan hizmet istisnadan çıkartılmalıdır.

Bu durumda istisna tutarını;

 

1.080.000 ₺ maliyetle	600.000 ₺	istisnadan yararlanılabiliyorsa
1.000.000 ₺ maliyetle	X       ₺	istisnadan yararlanılabilir

 

formülüyle hesaplanabilecektir.

Bu durumda istisna kazanç;

1.000.000*600.000/1.080.000=555.556 ₺ olacaktır.

Bu şekilde yurt dışından alınan hizmete isabet eden istisna tutarını istisna kazançlarından çıkartmış oluruz.

Beyanname üzerinde hesaplanan KVK 5/B istisnası tutarı 557.143*%50=277.778 ₺ olacaktır.

Ar-Ge indirimi konusunda;

KVK 5/B istisnasından yararlanan mükelleflerin Ar-Ge indiriminden yararlanamayacağı konusunda bir hüküm bulunmamaktadır.

Soruda Ar-Ge harcamalarının gider veya maliyet olarak değerlendirilmediği ve aktifleştirildiğinden bahsedilmektedir.

Bu durumda aktifleştirilen 1.080.000 ₺ Ar-Ge harcamaları beyanname üzerinden ayrıca indirim konusu yapılabilecektir.